شارستانیەت

مه‌به‌ست بڕهان قادر ماسته‌ر له‌مێژووی ئیسلامی پێشه‌كی ڕۆژهه‌ڵاتناسان و زانایانی ڕۆژئاوا ڕۆڵێكی گرنگیان هه‌بووه‌ له‌شاردنه‌وه‌ی داهێنانه‌كانی زانای كورد جه‌زه‌ری، چل وپێنج داهێنانی جه‌زه‌ری به‌ناوی زانایانی ڕۆژئاوا ناسێنراوه‌ و له‌كاتێكدا به‌رهه‌م وبیری جه‌زه‌ری بوون، چونكه‌ خاوه‌نی ڕاسته‌قینه‌ی لقێكی زانستییه‌ به‌ناوی زانستی ته‌كنه‌لۆجیا و ڕۆڵێكی گرنگی هه‌یه‌ له‌مێژووی زانستدا وخاوه‌ن په‌نجا داهێنانی …

د.رسول ابراهيم رسول زانكۆى ڕاپه‌رين/ كۆليژى زانسته‌ مرۆڤايه‌تييه‌كان/ به‌شى مێژوو Rasul.ibrahim@uor.edu.krd     پێشه‌كى:      له‌دواى قۆناغى دۆزينه‌وه‌ى كشتوكاڵ و هه‌نگاوه‌كانى نيشته‌جێبوونى مرۆڤ و كۆبوونه‌وه‌يان له‌شوێنێكدا سه‌ره‌تاكانى دروستكردنى شاره‌ سه‌ره‌تاييه‌كان له‌شێوه‌ى هه‌وارگه‌ى كشتوكاڵى ده‌ستيانپێكردووه‌[1]، گه‌شه‌كردنى مێژوويانه‌ى ئه‌و نيشنگه‌ كشتوكاڵيانه‌ و زيادبوونى پێداويستيه‌ مادى و نامادييه‌كانى خواستى قه‌باره‌ و چۆنيه‌تيان گه‌شه‌ بكات …

‎ نووسین و ئامادەکردن: چـــرا یـاســـین شارستانیەت بریتییە لە کۆمەڵێک دەستکەوت کە مرۆڤ بە دەستی ھێناون لە بواری ھزر و ڕۆشنبیری و ئاوەدانکاری و ھونەر و دەستکەوتی زانستی لە ڕێگای دروستبوونی کۆمەڵێک گۆڕانکاری ئەرێنی لە ناوچەیەکی دیاریکراودا، کە تێهەڵکێش بەیەك و بە بنەماکانی نێو کۆمەڵگا دەبن، و دەبێتە ھۆی سەقامگیری …

ئەردەڵان عەبدوڵڵا لە ماوەی پێشوودا خۆشم نازانم چۆن بوو، کۆمەڵێک حکایەتی سەیرو سەمەرەم لەبارەی کۆشکەکانی دەسەڵات لا کۆبووەوە. دیارە هەموویان بەیەک جار نا، بگرە لە هەر کتێبە و شتێکم دەستدەکەوت، پاشان فکرەی ئەوەم بە خەیاڵدا هات، کە هەوڵی زیاتر بددەم و هەموویان لە داهاتوودا لە پرۆژەی کتێبێکدا کۆبکەمەوە. سەرەتا دەبێت …

نووسین و ئامادەکردنی: ئاریان ئومێد گلگامێش داستانێکی ئەفسانەیی سەرنجڕاکێشە کە بە خەتی مێخی و زمانی سۆمەری نووسراوە، یەکێکە لە دێرینترین دەقە نووسراوەکان کە تا ئێستا دۆزرابێتەوە. دەقەکە بە خەتی مێخی (بزماری) لەسەر “یازدە” تابلێتی گەورەی قوڕین نووسراوە، کە چیرۆکێکی ئەفسانەیی دەربارەی پادشای شاری ئوروک دەگێڕێتەوە کە ناوی “گلگامێش”ە و سەردارو …

د. ئاسۆس محه‌مەد مەلا قادر (Dr. Asoss Muhammed Qader چاخی سەرهەڵدانی نووسین بریتیبوو لە وەرچەرخانێکی ڕەچەشکێن بۆ چەکەرەکردن و پەل و پۆ دەرکردنی شارستانی سۆمەری. هەر لەم گۆشە نیگایەشەوە دەزانین، کە کۆڵەکەکانی شارستانی سۆمەری توانیان پێگەی خۆیان لە چەندین بواری گرنگدا پتەو بکەن و هەتا ئەمڕۆشی لەگەڵدا بێت ئەم کۆڵەکە شارستانیانە بە بناخەی …

نووسین و ئامادەکردنی: ئاریان ئومێد . گلگامێش داستانێکی ئەفسانەیی سەرنجڕاکێشە کە بە خەتی مێخی و زمانی سۆمەری نووسراوە، یەکێکە لە دێرینترین دەقە نووسراوەکان کە تا ئێستا دۆزرابێتەوە. دەقەکە بە خەتی مێخی (بزماری) لەسەر “یازدە” تابلێتی گەورەی قوڕین نووسراوە، کە چیرۆکێکی ئەفسانەیی دەربارەی پادشای شاری ئوروک دەگێڕێتەوە کە ناوی “گلگامێش”ە و …

ئاماده‌كردنی عوسمان شه‌نگالی رێنسانس چیە و کەنگێ پەیدابوویەو بکارئینانا زاراڤێ رێنسانسێ(نهضة)بۆ ئێکەم جار.  بابەتێ رێنسانسێ جهێ خوە دناڤ نڤێسینێن نڤیسەرێن ئوروپی دا کریە و ئەڤ چەندە دیاردبیت دەمێ مرۆڤ پەرتووکێن مێژوویا ئوروپا یا نوی تێکڤە ددەت،کو هەمی نڤیسەر ل دۆر گرنگیا بابەتێ رێنسانسێ دساکنن(رادوەستن)،بەلکو وەکو چەرخەکێ جودا هندەک نڤیسەرا ل قەلەم …

له‌لایه‌ن: محمد حیكمه‌ت له‌ سایتی زانیاری وه‌رگیراوه‌ ناوه‌ڕۆك شۆڕشی پیشەسازی چییه‌؟ پێناسەی شۆڕشی پیشەسازی قۆناغەکانی گەشەسەندنی شۆڕشی پیشەسازی بەرهەمەکانی شۆڕشی پیشەسازی بەرهەمی ئابووری بەرهەمی کۆمەڵایەتی شۆڕشی پیشەسازی بەدەر لەم بەرهەمانەی سەرەوە کاریگەری بەرچاوی هەبوو بۆسەر هەردوو لایەنی ڕۆشنبیری و ڕامیاری سەرچاوەکان شۆڕشی پیشەسازی چییه‌؟ شۆڕشی پیشەسازی ئەو شۆڕشەیە لە ناوەڕاستی سەدەی هەژدەهەم …

لە ساڵانی (2371 – 2230 پ.ز) ئەكەدییەكان بەسەركردایەتیی «سەرجۆن پاشا»،  توانیان دەسەڵات و قەڵەمڕەوی خۆیان لە باشوورى كوردستانه‌وه‌, تا ناوچەی ئەنادۆڵ درێژ بكەنەوە و پایتەختیان بریتی بووە لە شاری (ئەكەد)، كە دەكەوێتە ناوەڕاستی عێراقی ئەمڕۆ. پاشا ناودارەكانی ئەكەد: 1- سەرجۆنی ئەكەدی (2371 – 2316 پ.ز). 2- نرام سین (2291 – …