بەشی مێژووی كورد

شاسوار هەرشەمی… چی له‌سه‌ر کوردستانه‌ دووره‌که‌ ده‌زانیت؟ ئێمە ھەمیشە و لە ھەموو بۆنەیەکدا، باسی کوردستان و گەلەکەی دەکەین. باسی بێمافی و بەشخوراوی گەلەکەی دەکەین. لە مێشکیشمان چەسپیوە، کە ئەو کوردستانەی مەبەستمانە، ھەمانە کە لە ساڵی ١٥١٤ز، بووە دوو پارچە و، لە دوای جەنگی جیھانی یەکەمیشەوە، کرا بە چوار پارچە. واتا …

مێژووی دێرینی کوردستان   بەشی دووەم نوسینی:فوئاد محمدی تیره‌‌و هۆزه‌ هه‌ره‌ كۆنه‌كانی‌ كوردستان هه‌ندێك له‌زانایان ده‌ڵێن تیره‌ كۆنه‌كانی‌ پێشوو كه‌ “عیلام، كاسی، لۆللۆ، سۆباری‌‌و میتانی‌”یه‌كانن. ده‌سته‌ی یه‌كه‌مین كۆچه‌ران له‌ دووهه‌زار ساڵ پێش زاییندا هاتوون، خوارو ژوور له‌زاگرۆسه‌كاندا گیرساونه‌ته‌وه‌‌و له‌گه‌ڵ “سومێر”‌و “ئه‌كه‌د”ه‌كاندا هاوكات بوون‌و به‌شه‌ڕ‌و به‌ئاشتی‌ كاتیان به‌سه‌ر بردووه‌. شه‌پۆلی‌ دووهه‌م …

مێژووی دێرینی کوردستان نوسینی:فۆئاد محه‌ممه‌دی… پێشه‌كی‌: هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌ك كۆنه‌ستێكی‌ هه‌یه‌ كه‌ له‌به‌سه‌رهاته‌ مێژووییه‌ هاوبه‌شه‌كان پێك دێت، بۆ نموونه‌ جووله‌كه‌كان شارنشینی‌‌و بازرگانی‌‌و ئه‌نگلوساكسۆنه‌كان زیره‌كی‌‌و له‌سه‌رخۆبوون ‌و كۆنه‌ستی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ كوردیش، رێبه‌ری‌‌و ئیراده‌ی‌ خه‌باتكارانه‌یه‌. ئه‌مه‌ش راستییه‌كی‌ حاشا هه‌ڵنه‌گره‌ كه‌ له‌سه‌رده‌می‌ كۆنه‌وه‌ تاكو ئێستا سه‌لمێندراوه‌. به‌ڵگه‌ی‌ ئه‌م یاسایه‌ش مانه‌وه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد وه‌كوو میراتداری‌ نه‌ته‌وه‌ …

تڕاژیدیای کوردەکان   نوسینی: هێنری کیسنجەر… وەرگێڕانی لە ئینگلیزییەوە: شەفیقی حاجی خدر… {کورتە بەراییەکی وەرگێڕ: ئاشبەتاڵ، کارەسات، شکست، نوشست، نسکۆ، هەرەس، روخان، تێکشکان… کۆمەڵە وشەیەکن ئەگەر بەتەواویش هاوواتا نەبن ئەوا واتاکانیان لەیەک نزیکن، هەموشیان بەپێی ماخۆی نوسەر، قسەکەر بۆ وێناکردنی کۆتاییه شومەکەی شۆڕشی ئەیلول لە ١٩٧٥دا بەکاردێ. بێگومان بۆئەمەش هۆکاری نێوەخۆ …

ئەو نامانەی میس بێڵ كە باسی كورد و مەسەلەی كوردیان تێدا هاتووە  ‌ خوێنەری بەڕێز، ئەمە كۆمەڵە نامەیەكی تری «میس بێڵ»ە كەوا كەم و زۆر پەیوەندییان بە كوردەوە هەیە  لە كۆی 633 نامە دەرهێنراون كە لە ساڵانی 1917 ــ 1926 دا ناردوویەتی بۆ باوكی و باوەژنی: كە هەردوكیان كەسایەتیی دەستڕۆی …

د. جەبار قادر دەبێ هەر لە سەرەتاوە دان بەو راستیەدا بنێم كە لێكۆڵینەوەی زانستی لە سەر مێژووی كۆمەڵایەتی و كولتوری كۆمەڵگەی كوردەواری زۆر كەمن. رەنگبێ هەژارترین لاپەرەی ئەو لایەنانەش رەوش و پێگەی ژنانی كورد بێ لەو كۆمەڵگەیەدا نەك تەنها لە سەردەمە مێژووییەكاندا بەڵكو لە رۆژانی ئەورۆشدا. پشتگوێ خستنی مێژووی كۆمەڵایەتی …

و. لە فارسییەوە: كەمال نووری مەعروف یەكێك لە پاشماوە دێرینەكانی شوێنەوار كە بە نرخ و گەورەیە و شوێنەواری حكومەتی (ماناییە) لە مەهاباد بە (بەردەكونتە) ناسراوە كە مانای بەردی كونكراو دەگرێتەوە و هەزاران ساڵا بەسەر تەمەنیا رۆشتووە، وازانراوە لەوەوبەر كە شوێنی گوشینی ترێ‌ بووبێت، بەڵام دەركەوت كە پەرستگایەكی ئاگری كۆنی خامۆشی …

هاوار حەمید مادەكان لقێكن لە نەتەوەی ئاری كۆن كاتێ‌ كە كۆچیانكرد بۆ ناوچەی بناری رۆژهەڵاتی چیاكانی زاگرۆس لەكاتی كۆچی گەورەی ئارییەكان. مادەكان بە زمانێك قسەیان دەكرد كە راستەوخۆ داتاشرابوو لە زمانێكی ئاری سەرەتای , لەڕووی رەسەنایەتی و زمانەوانییەوە مادەكان دەگەڕێنەوە بۆ خێزانی ئاری و بەشێكی گرنگیان پێكهێنابوو, هەندێك راستی كەم …

نووسینی: سامان مستەفا رەشید ماستەر لە مێژووی نوێ و هاوچەرخدا دوای كودەتای شوباتی 1921 لە ئێران كە ئەوكات هێشتا رەزاخان وەزیری جەنگ بووو دوو بیرۆكەی لەسەردابووو لەمەڕ بارودۆخی ئێران: یەكێك دامەزراندنی سوپایەكی نوێ و بەهێز. دووەم, كۆتاییهێنان بە نائارامی و ئاڵۆزییەكانی ناوچە جیاجیاكانی وڵات و گەڕانەوەی دەسەڵاتی مەركەزی بەسەر تەواوی …

جه‌بار قادر “گه‌لی کورد ڕۆڵه‌کانی له‌ نێو گه‌لانی ئێرانی، تورک، عه‌ره‌ب و ئه‌رمه‌ن بزرکردوه‌‌، به‌تایبه‌تی ئه‌وانه‌ی وه‌ک شاعیر، مۆسیقازان و سه‌رکرده‌ی به‌ناوبانگ مێژووی گه‌لانیان ‌ڕازاندوه‌ته‌وه‌”‌. زانای به‌ناوبانگی ئه‌رمه‌نی ئه‌کادێمیک ئۆربیللی. دکتۆر جەبار قادر ئەحمەد نەعیم بابانزادە کوڕی مستەفا زیهنی پاشای بابانە، ساڵی ١٨٧٢ لە بەغدا هاتۆتە دونیاوە. مستەفا زیهنی بە …