بەشی مێژووی كورد

سەرەتای هزری ناشیۆنالیزمی کوردی،گواستنەوەی کۆمەڵگەی خێڵەکی بۆ نەتەوە مەجید ساڵح مێژوونوسی بەناوبانگی ئەمریکی کارل تون جوزیف هانتلی هایز. بۆچونێکی تایبەتی هەیە سەبارەت بە گواستنەوەی کۆمەڵگەی خێڵەکی بۆ نەتەوە؛ هایز پێی وایە ئەو پرۆسەیە بە یەکێک لەم رێگایانە یان چەند دانەیەکیان پێکەوە، روو دەدات: ١. ملکەچ پێکردنی هەندێ لە خێڵەکان لە …

بۆ ره‌چه‌ڵه‌كی سه‌ربه‌خۆیی، له‌ سلێمانی دا بگه‌ڕێن فرزەند شێرکۆ سێ نمونه‌:   یه‌كه‌م. له‌ ته‌مموزی ساڵی ١٩٢١، حكومه‌تی كاتیی عێراق راپرسییه‌كی رێكخست و ئه‌میر فه‌یسه‌ڵی پاڵاوت تا بكرێته‌ شای ده‌وڵه‌تی عه‌ره‌بیی عێراق. ئه‌نجامی راپرسییه‌كه‌ به‌وه‌ شكایه‌وه‌ كه‌ رێژه‌ی (٪٩٦)ی خه‌ڵك ده‌نگیان پێ دا. له‌ هه‌ولێر و موسڵ، زۆرینه‌ی خه‌ڵك ده‌نگیان …

شێخ مەحمودی حەفید – مەلیکی کوردستان د.کەمال مەزھەر دامەزرێنەری یەکەمین حکومەتی کوردستان و قارەمانی شەڕی دەربەندی بازیان، شێخ مەحمودی حەفید کوڕی شێخ سەعیدی کوڕی شێخ محەمەدە بچکۆلەی کوڕی حاجی کاک ئەحمەدی شێخ-ە. ساڵی ١٨٨١ لە سلێمانی لەو بنەماڵە ئایینییە بەناوبانگە لەدایکبووە، دوای ھەرەسھێنانی میرنشینی بابان دەسەڵاتی ئایینی‌و کۆمەڵایەتی‌و سیاسی کوردستانی …

شارستانیەتی دەوڵەتی ماد بەشی چوارەم نوسینی:کەیوان ئازاد ماده‌كان به‌ یه‌كێك له‌و كۆمه‌ڵ و پێكهاتانه‌ی قۆناغی مێژووى كۆن داده‌نرێن، كه‌ له‌ ده‌وڵه‌ته‌كه‌ى خۆیاندا چه‌ندین بنه‌مای نوێی شارستانییه‌تیان چه‌سپاند، كه‌ بۆ ساڵانێكى دواتر كاریگه‌ریى خۆیان نه‌ك هه‌ر له‌سه‌ر خاكى كوردستان و دانیشتوانه‌كه‌ی به‌جێ هێشت، به‌ڵكو بوونه‌ چه‌ندین بنه‌مای به‌هێزی هه‌ریه‌ك له‌ ده‌وڵه‌تانى …

کۆماری کوردستان بیرێکی نێوخۆیی یان هەوڵێکی دەرەکی نوسینی:ئاگری ٲیسماعیل نەژاد ساڵی 2017 حەفتاویەک ساڵ بەسەر دامەزراندنی کۆماری کوردستاندا تێ دەپەڕێت، لەگەڵ ئەوەی تا ئێستا چەندین کتێب و بابەتی سەربەخۆی لەسەر نووسراوە، هێشتا زۆر لایەنی ئەو کۆمارە تەمەن 11 مانگە، بەتەواوی روون نەبووەتەوە، هۆکاری سەرەکییش ئەوەیە، کە دەوڵەتی ئێران رێگەی نەداوە …

مێژووی دەوڵەتی ماد بەشی سێیەم   نوسینی:کەیوان ئازاد فه‌رمانڕه‌وایانى ده‌وڵه‌تى ماد مێژووى ده‌وڵه‌تى ماد له‌و كاته‌وه‌ ده‌ست پێ ده‌كات كه‌ كه‌سایه‌تییه‌كى شارى (ئه‌كباتانا-هه‌مه‌دانى ئێستا) به‌ ناوى (دیاكۆ) له‌ كۆتایى سه‌ده‌ى هه‌شته‌مى پێش زایین توانى ده‌سه‌ڵاتێكى خۆجێیه‌تى له‌ سنوورى ناوچه‌ى (ئاكباتانا) دروست بكات و ئه‌و شاره‌ش بكاته‌ پایته‌ختى ده‌سه‌ڵاته‌كه‌ى. (هیرۆدۆت)ی مێژوونووسى …

(شەللاتی) و (سەرسەری)ەكانی كوردستان لەسەردەمی عوسمانیەکان! سەروەر عەبدلرەحمان (شەللاتی) ناونیشانی فەرمانبەرێك بوو لە دەولەتی عوسمانیدا كە بۆ چاودێری كردنی نرخی شت ومەك دامەزرابوو، تاوەكو كەس شت و كەلوپەل بە نرخی گران نەفرۆشێ، بەلام بە تێپەڕ بوونی كات ئەو فەرمانبەرانە كە بۆ رێكخستنی بازاڕ و رێگری كردن لە چاوچنۆكی بازرگانەكان دانرابوون، …

مێژووی دەسەڵاتدارێتی كورد لە ئازەربایجان و ئەرمەنستان و ئەبخاز نوسینی:عاد محەمەدپور نيزامی لە (هفت پیكر و شرفنامە) دا وێڕای تۆماركردنی دۆخی كۆمەڵایەتی و جوگرافیایی ئاماژەی بە هەندێ چەمكی مێژوویی بە تایبەت مێژووی ئەسكەندەری ماكدۆنی كردوە. بە بۆچوونی ئەو لەو كاتەدا، ولایەتی (ئەبخاز، گەنجە، ئالان، ارگ و دەربەند) و… هەموویان سەر …

مێژووی نەوت لە کوردستان سەبارەت بە دۆزینەوەی نەوت لە كوردستان وەبەرهەمهێنانی بۆ یەكەم جار دەگەرێتەوە بۆ كۆمپانیای هیندی رۆژهەڵات بۆ كەشتیوانی هاتە ناو عیراقەوە ئیمتازی هاتوچۆی پاپۆرەكانی لە هەردوو زێ‌ ی دیجلە و فورات وەرگرتبوو توانی لە رێگەی چەند ئاژانسێكەوە بۆ خۆی دروستی كردبوو پەیوەندی دیبلۆماسی لەگەڵ دەوڵەتی عوسمانی خۆش …

مێژووی دەوڵەتی ماد بەشی دووەم     نوسینی:کەیوان ئازاد ریشه‌ و نه‌ژادی ماد یان میدییه‌كان ماده‌كان وه‌ك یه‌كێك له‌ ده‌ركه‌وته‌ترین ده‌سه‌ڵاته‌كانى مێژووى كورد و خاكى كوردستان، له‌ سه‌ره‌تای سه‌ده‌ى هه‌شته‌مى پێش زایین كه‌وتنه‌ نێو ناوان. ده‌ركه‌وتنیشی بۆ به‌هێزى و لێهاتوویی كه‌سایه‌تییه‌ك ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ به‌ناوى (دیاكۆ)، كه‌ له‌ سه‌رچاوه‌ یۆنانییه‌كاندا به‌ (دیۆكس) …