مێژووى جیهان

لەكانونی دووەمی 1519 ئێمپراتۆرمە كسیملیانی یەكەم كۆچ دوایی كرد، وای بۆدەچووكە دەنگدەرە ئەلمانیەكان لەدوای خۆی شارلی یەكەم هەلدەبژیرن كەشای ئیسپانیا بوو تایبەتی پاش ئەوەی مەكسیملیان زۆر دانی ،بەلام دوای مردنی ئیمپراتۆر شتەكان وەكو خۆیان لێ هاتەوە كاندیرەكان بۆ پۆستی ئیمپراتۆریەت لەگەل شارل هەریەك لەشای فەرەنسا فرانسوای یەكەم ، هنری هەشتەم …

مێژووی  دوو ڕوو نوسینی:هاوڕێ توانا مێرگەسەری     وەنەبێ تەنها ئەوە کورد بێت کە خاوەنی مێژوویەکی ساختەی چاوەشەکراو تیفتیفەکراو بێت ، بەڵکو هەموو گەلانی دنیا  خاوەنی دوو مێژوون مێژوویەک کە ڕاستینەی ڕوو داوەکانی تێدا تۆمار کراوە  بەلام ئەو مێژووە  لە نیسێ دا نەمام  ئاسا کەساسوو زەرد هەڵگەڕاوە و !  مێژوویەکیش …

حوثیەکان کێن و کێ دروستی کردن؟ ماکوان کەریم بەدرەدین حووثی زانایی گەورەی حووثیەکانو دامەزرێنەری جماعەی حووثی لەیەمەن بەدرێژایی ١٠٠٠ ساڵ لە یەمەن شیعەی زەیدی فەرمانڕەوایی کردوەکە نزیکترین شیعە بوون .. لە ئەهلی سوننەتەوە تاساڵی ١٩٦٢ شۆرشی کرا دژیان عەلمانیەکان هاتنە سەر حوکم .. ئەوەندە زوڵم و زۆریان کرد لە حوثیەکان …

ئافره‌ت له‌شارستانیه‌ته‌كاندا ئاڤار جەبار خوای گه‌وره‌ ئنیسانی كردۆته‌ جێنشین وئه‌ركی ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ی زه‌وی خستۆته‌ سه‌رشان،وه‌په‌یامی ژیانی بۆناردوین هه‌تاوه‌كو به‌پێی ئه‌و په‌یامه‌ ژیان بكه‌ین ،هه‌ركات مرۆڤ له‌په‌یامی خودا لایدا ئه‌وكاته‌ به‌هێز لاواز ده‌خوات وله‌ناوی دبات،بۆیه‌ له‌سه‌رجه‌م یاساده‌سكرده‌كان و شارستانیه‌ته‌كاندا پیاو زوڵمی له‌ئافره‌ت كردوه‌،ئه‌م سته‌مه‌ش به‌رده‌وام ده‌بێت هه‌تا هه‌موولایه‌ك نه‌گه‌رێنه‌وه‌ بۆپه‌یڕوه‌كردنی ئاینی پیرۆزی …

ژوورێکی نھێنی لەم شاخەی ئەمەریکا دەدۆزرێتەوە، کە شێوەی چوار سەرکردەی پێشووی ئەمەریکای لەسەرە. ماڵپەڕی (دەیلی ستار)ی بەریتانی بڵاوی کردووەتەوە، کە شاخەکەی ویلایەتی ساوس داکۆتای ئەمەریکا، ژوورێکی نھێنی تێدا دۆزراوەتەوە، تا ئێستاش ئاشکرا نەبووە، کە ئەم ژوورە بۆچی بەکار ھاتووە. لە پشت شێوەی ئابراھام لینکۆڵن، ئەم ژوورە نھێنییە دۆزراوەتەوە، ئاشکراش نەبووە، …

لەساڵی 1925 زانای شوێنەوارناس هاورد كارتەر دوو خەنجەری لە نێو ئەو تابووتە دۆزییەوە كە جەستەی تووت عەنخ ئاموون دۆزییەوە كە مێژووەكەیان بۆ سێ هەزار و 300 ساڵی پێش زاین دەگەڕایەوە و یەكێكیان ئاسن بوو و ئەوەی تریشی لە زێر پێكهاتبوو. لەو كاتەوە زانایان بەردەوام بەدوای نهێنییەكانی ئەو خەنجەرە ئاسنینەی فیرعەوت …

ئەو كۆمپیوتەرەی زۆربەی زۆری كەسەكان بەكاریدەهێنن بە چەندین قۆناغدا تێپەڕیووە تا گەیشتۆتە ئەو شێوەیەی كە ئێستا هەیەو داهێنان لە گەشەكردنی ئەو ئامێرەشدا هەروا بەردەوامە. لەساڵی (1943) دا جۆرێك كۆمپیوتەر هەبووە كە ناوی (Colossus)بووەو پشتی بەستووە بە كردنەوەی ئەو جفرەیە كە (بیلچی پارك) دروستی كردووەو توانیویەتی لە چركەیەكدا (5000) كردە ئەنجام …

ئایینزا له‌ دیدی دكتۆر مسته‌فا زه‌ڵمیدا   خۆبه‌ستنه‌وه‌ی زانایان به‌ تاكه‌ئایینزایه‌كه‌وه‌‌ و خۆدورگرتنیان له‌ بۆچوونی ئایینزا‌كانی تر، بواری بیركردنه‌وه‌‌ و تێگه‌یشتنی ئه‌و زانایانه‌ی ته‌سك كردۆته‌وه‌‌.   زه‌ڵمی، بێبه‌رهه‌می زانایانی كوردیش له‌ بواری فیقهی ئیسلامییدا ده‌گێڕێته‌وه‌ بۆ پابه‌ندبوونیان به‌ تاكه‌ ئایینزایه‌كه‌وه،‌ كه‌ ئه‌ویش ئایینزای شافیعییه‌. رێدار ئه‌حمه‌د “كاروانی ژیانم” یاداشته‌كانی دكتۆر …

توێژینەوەیەكە لەنوسینی عبدالخالد صابر بەسەرپەرشتی د. عپمان علی 2011 ئەم تویژینەوەیە لەم چەند باسانە پێَكهاتووە. 1- باسی یەكەم/ كورتەیەك لە بارودوخی سیاسی وڵاتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بەر لە هەڵایسانی جەنگی دووەمی جیهانی. 2-باسی دووەم/ بەشداریكردنی ئەمریكا لە جەنگی دووەمی جیهانی هەڵوێست‌و هۆ كارەكانی 3-باسێ‌ سێیەم/وڵاتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لەسەر وبەندی جەنگی دووەمی …

چۆن چای بووه‌ هۆكاری جووڵانی شۆڕشی ئه‌مریكی؟   وەرگێڕانی:موزەفەر کاکل   یاسای چا كه‌له‌ساڵی ١٧٧٣ حكومه‌تی به‌ریتانی سه‌پاندی به‌یه‌كێك له‌ڕێككاره‌كان له‌سه‌ر مستعمره‌ ئه‌مریكییه‌كان داده‌نرێت  كه‌ كه‌قه‌رزێكی زۆری خسته‌ سه‌ر شانی ئه‌مریكییه‌كان له‌ماوه‌ی ئه‌و ده‌یه‌ی پێش شۆڕش كه‌به‌رده‌وام بوو له‌نێوان ١٧٨٣-١٧٧٥.هۆكاری سه‌ره‌كی ئه‌و یاسایه‌ زیادكردنی به‌ده‌ستهێنانی داهات نه‌بوو له‌ مستعمره‌كان به‌قه‌ده‌ر …