مێژووی كۆنی كورد

هه‌ڵكه‌وت محمد پشده‌ری شوێنەواری ئاشووکانی وەکو هەموو شوێنەوارەکانی دیکەی کوردستان ناوەکەی گۆڕدراوە و کراوە بە تل فخریە. ئاشووکانی لە باشووری شاری کۆبانییە و نزیک کانییەکانی هەڵقوڵانی رووباری خابوورە. لە ساڵی ١٩٤٠ یەکەم گەڕانی شوێنەوارناسیی بۆ کراوە و لە ساڵی ١٩٥٨ ئەنجامەکانی بڵاو کراونەتەوە. لەو گەڕانەدا دوو پەیکەری مرۆڤ دۆزرانەوە ئێستە …

هه‌ڵكه‌وت محمد پشده‌ری دوای دۆزینەوەکانی ساڵانی ١٩٥٠ و ١٩٦٠ بۆ پەیکەرە ئێسقانی مرۆڤی نیاندرتال لە ئەشکەوتی شانەدەر، پاشماوەکانی نیاندرتاڵی شانەدەر زۆرترین گفتوگۆی لە ناوەندەکانی شوێنەوارناسیی لەسەر کراوە. لە دۆزینەوەی تۆوی گوڵەکانی ناوچەی شانەدەر لەگەڵ نێژراوی گۆڕی نیاندرتال ٤، گەرمترین گفتوگۆ و ڕاوبۆچوون ئەوەبوو نیاندرتاڵی شانەدەر دەسکە گوڵی لەگەڵ مردووەکانی ناشتووە. …

بنەڕەت و بنچینەی کورد تا ئێستا بنەڕەت و مێژووی کۆنی کورد لێڵ و تەمومژاوییە، هۆکاری ئەم ناڕوونییە هەر وەکوو قۆناغەکانی تری مێژوویان دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی کە هێشتا لێکۆڵینەوەیەکی زانستی تێروتەسەل لە بارەیانەوە نەکراوە بە دوور و خاڵی بێت لە ئەفسانە و داستان و هەست و سۆز و ئایدۆلۆژیا و بەرژەوەندییە …

رفیق رسول صوفی/ ماستەر لە شوێنەواری کۆن  بەكارهێنانی ئاگر لە لایەن مرۆڤەوە یەكێك بوو لەو جیاكەرەوانەی كە مرۆڤی لە تەواوی گیاندارانی تر جیا كردەوە. چونكە نزیك بوونەوە لە ئاگر و بەكارهێنانی بۆ بوارەكانی ژیانی رۆژانە پێویستی بە ژیرییەكی سەروی ژیری ئاژەل هەبوو، هەر بۆیەش زۆربەی هەرە زۆری ئاژەل لە ئاگر …

نووسین و ئامادەکردنی: ئاریان ئومێد کاتێک دەمانەوێ سەبارەت بە ڕەگ و ڕیشەی جەژنی نەورۆز بدوێین، بۆچوون گەلێکی زۆرو جیاواز دێنە سەر ڕێگەمان، بەشێکی گێڕانەوەکان بەشێوەی ئەفسانەن، هەڵبەت زۆربەی کات ئەفسانەش لە بنچینەدا ڕووداوێکی ڕاستەقینەی لە پشتەوەیە، بەڵام لە نەبوونی نووسین و تۆماردا هەمیشە ڕووداوەکان لە شێوەی گۆرانی و چیرۆکی بەر …

سه‌لام ناوخۆش “قسه‌كردن له‌سه‌ر فه‌لسه‌فه‌ى ئاین یا مه‌عریفه‌ به‌خشینه‌ یا مه‌عریفه‌ جوینه‌” ناوه‌ندی ڕۆشنبیری و هونه‌ریی ئه‌ندێشه‌ له‌ زنجیره‌ كتێبی فیكر و ئه‌ده‌ب قه‌سیده‌/كتێبێكی بۆ ئه‌حمه‌د مه‌لا به‌ ناوى (گه‌ڕانه‌وه‌ى زه‌رده‌شت) بڵاو كردووه‌ته‌وه‌. ئه‌م كتێبه‌ (353)ى زنجیره‌كه‌ى سه‌ره‌وه‌یه‌ و پێشه‌كی و ده‌قه‌ شیعرییه‌كه‌ 164 لاپه‌ڕه‌ى داگرتووه‌. خۆم به‌ نیازم كتێبێك …

به‌شی یه‌که‌م  د. ئاسۆس محه‌‌مه‌د‌ مه‌لا قادر  سه‌رچاوه‌ سه‌ره‌کیه‌کانی نووسینه‌وه‌ی مێژووی ئه‌ڕاپخا (که‌رکوک) له‌ نێوان ساڵانی ۱٥۰۰- ۱۳٤. ب.ز بریتین له‌و ده‌قه‌ مێخیانه‌ی‌ به‌ زمانی ئه‌که‌دی (بابلی ناوه‌ڕاست)  نووسراون   .زمانی ئه‌م ده‌قانه‌ کاریگه‌ریه‌کی ڕاستوخۆی شێوه‌زاری ناوچه‌که‌یان پێوه‌ دیاره‌ و کاریگه‌ری زمانی ئاخێوه‌رانی ناوچه‌که‌یان له‌سه‌ره‌، که‌ به‌ زمانی خوری دواون. ئه‌م ده‌قانه‌ به‌شێوه‌یه‌کی سه‌ره‌کی له‌ …

فاتیح عەبدوڵڵا شوانی توێژەر لە مێژووی دێرین، خوێندکاری دکتۆرا لە زانکۆی (ئیرلانگن-نۆرمبێرگ)/ ئەڵمانیا لە لێکۆڵینەوەیەکی وردو زانستیدا دەردەکەوێت: لە مێژووی دێرینی کوردستاندا گەلێک نەتەوەی جیاواز بە ئایین و بیروباوەڕی جیاوازەوە دەرکەوتوون. لێرەدا دەتوانرێت بەسێ کۆمەڵە دابنرێن. یەکەم: هەندێک لەو گەلانە بەشێوەی ئاشتیانە وەک کۆچەری و گەڕان بەدوای لەوەڕگاو شوێنی باشتر بۆ …

د. عەلی رزا ئەسەدی/ چاڵکریاگەیل ئاسەواری لە پارێزگای ئیلام ( ئیلام فەیلی )، دیارکەێد ک ئی ناوچە لە کۆنەترین شوین و ناوەند گردەوبوین ئایمەیل سەرەتایی بویە، فرە لە ئاسەوار ئایمەیل سەرەتایی ناوبەین کویەیل زاگرۆس وشاخەیل وهاماریەیل و ئەشکەفتەیل هالە پارێزگاگە و لەبەشەیل جوراوجوریگ لەلی، تایبەت لە ناوچەیل باشووری و باشوور …

ئەو کێلە بەردە ناوی (کێلەشین)ە و دەکەوێتە سەر زنجیرە چیاکانی زاگرۆس لە سنووری نێوان شاری هەولێر ـ ناحیەی سیدەکان لە باشووری کوردستان و شاری ورمێ ـ ناحیەی شنۆ لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان. ئەو کێلە بەردە ناوی (کێلەشین)ە و دەکەوێتە سەر زنجیرە چیاکانی زاگرۆس لە سنووری نێوان شاری هەولێر ـ ناحیەی سیدەکان …