مێژووی كۆنی كورد

گەلی مننا بەشی یەکەم نووسینی: ڕان زادۆک* لە ئینگلیزییەوە: نەبەز هێمن تێبینیی وەرگێڕ: تەواوی بۆچوون و ناوەڕۆکی ئەم دەقە گوزارە لە ڕوانینی نووسەر خۆی دەکات، ئەگەر لە هەندێک شوێن ناکۆکی یان جیاوازییەک دەبینرێت لەبەرەوەیە کە ئێستاشی لەگەڵدا بێت دیاریکردن و دەستنیشانکردنی جوگرافیای مێژووی وڵاتی “ماننا”، لەبەر هۆکاری جۆراوجۆر، لە ئاڵۆزکاوی …

نووسەر: ئیگۆر میخائیلۆڤیچ دیاکۆنۆف* لە ئینگلیزییەوە: نەبەز هێمن … و شای ئاشوور هێرشی بۆ گشت وڵاتان کرد و بۆ “سامەریا” هات و ماوەی سێ ساڵ لە ژێڕ دەسەڵاتی دابوو. لە نۆیەمین ساڵی “هووشیا” شای ئاشوور “سامەریا”ی گرت و ئیسراییلییەکانی بۆ ئاشوور دوور خستەوە و ئەوانی لە “حەڵە” و لە  “خابوور”، ڕووباری …

میرۆ سەلڤینی لە ئینگلیزیەوە: نەبەز هێمن هەنووکە بە باشی دەرکەوتووە سەرچاوە ئاشوورییەکان لە ساخکردنەوەی هەندێ بڕگەی مێژووی “ئۆڕارتۆ”دا یارمەتیدەری ئێمەن. دەقە ئاشوورییەکان هەندێ هاوکاتی مان دەخەنە بەر دەست کە ئەوەش ڕێگەمان دەدات سەرەڕای بەها ڕێژەییەکان  باشتر بپڕژینە سەر کرۆنۆلۆژی “ئۆڕارتۆ“.  سیستمی جێگرتنەوەی پاشاکانی ئۆڕارتۆ ڕەنگە لە ڕووی هێما نەگۆڕەکانی پاشناو …

هەندێک لە مێژوونوسە کوردەکان بڕیاریان داوە کە خۆیان یەک ئایین بۆ ڕابردووی کورد هەڵبژێرن، بە دڵنیایی ئەوە هەوڵێکی ئایدۆلۆژیە بە مەبەستی ئەوەی کە بە زۆر ڕابردووی کورد بکرێتە ڕابردوویەکی تاک ئایینی و بە زۆر ئاینێک بکەنە کوردی و لە ئەنجامدا بیانەوێت خەیاڵی یەک ئایین و یەک نەتەوە بهێننە دی. وەک …

خێنیاس، ئەو پیاوە ئاینیە کوردەی نزیکی هەزار و پێنج سەد ساڵ لەمەوبەر لە گەرمیان لە دایکبووە و هاوسەردەمی پۆڵ کاکەیی و برایم میدی بووە و لە ڕۆژئاڤای کوردستان بووتە قەشەیەکی باڵا، کێ بووە؟ نووسینی سۆران حەمەڕەش لە منداڵیدا کتێبە مێژووییەکان لەسەر کورد، ڕوخسارێکی سەیریان لە هزرمدا لەسەر کورد دروست کردبوو. …

ئه‌حمه‌د قازی هێندێک له‌ مێژووزانانی ئێران به‌ تایبه‌تی مێژوونووسانی ئه‌م سه‌رده‌مه‌ لوڕه‌کان به‌کورد نازانن، ته‌نانه‌ت له‌م پێوه‌ندییه‌دا لوڕه‌کان ده‌وروژێنن و له‌ نێوانیان دا بۆ ئاژاوه‌ نانه‌وه‌ پروپاگه‌نده‌ ده‌که‌ن.  مه‌به‌سته‌ سیاسییه‌کانی خۆیان که‌ په‌ره‌پێدانی ناته‌بایی و دووڕووییه‌ له‌ نێوان کورد و لوڕه‌کان په‌یره‌و ده‌که‌ن و له‌و پێناوه‌دا ناکۆکیی سوننه ‌و شیعه‌ …

 جوور ئه‌وه‌ك ئاشكراو دياره‌، لۆلووه‌یل سه‌رده‌مه‌یل فريه‌یگ ناو وڵاته‌گه‌ى خوه‌یان نانه‌ “زاموان، زه‌میا، زه‌میان یا زه‌ویان”، دى وه‌گووره‌ى زانیارى ئه‌گه‌ر بنوڕيمنه‌ زووانه‌یل هندوئۆرپى وه‌تایبه‌ت زووان سلاڤیه‌یل ئه‌تویه‌نیم چه‌ن گریه‌كووره‌يگ واز بكه‌یم و ئه‌گه‌ریش هویر بخه‌یمنه‌ لاى مێژوو هووزه‌یل لۆلوو ئه‌وه‌ ئه‌رامان ده‌ركه‌فید ك ته‌نیا له‌ سه‌رده‌م “ئاشوور بانیپاڵ دویه‌م 880 …

نووسینی: سۆران حەمەڕەش زۆربەی جار هەمان شت دەنووسمەوە کە دەگمەنن ئەو شوێنانەی جیهان کە هێندەی کوردستان مێژووی دێرینیان دەوڵەمەند بێت، سەرەڕای ئەوە هێندەی سەرقاڵی مێژووی دوێنێی عەرەب و فارس و تورکین، لەوەی خۆمان دابڕاوین. تەنها ئەو تێکستانەی کە لە شاری کەرکوک/نوزیدا دۆزراونەتەوە لە هەموو تێکستی فارسی کۆن زیاترن کەچی بە …

مێژووی دێرینی کوردستان   بەشی دووەم نوسینی:فوئاد محمدی تیره‌‌و هۆزه‌ هه‌ره‌ كۆنه‌كانی‌ كوردستان هه‌ندێك له‌زانایان ده‌ڵێن تیره‌ كۆنه‌كانی‌ پێشوو كه‌ “عیلام، كاسی، لۆللۆ، سۆباری‌‌و میتانی‌”یه‌كانن. ده‌سته‌ی یه‌كه‌مین كۆچه‌ران له‌ دووهه‌زار ساڵ پێش زاییندا هاتوون، خوارو ژوور له‌زاگرۆسه‌كاندا گیرساونه‌ته‌وه‌‌و له‌گه‌ڵ “سومێر”‌و “ئه‌كه‌د”ه‌كاندا هاوكات بوون‌و به‌شه‌ڕ‌و به‌ئاشتی‌ كاتیان به‌سه‌ر بردووه‌. شه‌پۆلی‌ دووهه‌م …

مێژووی دێرینی کوردستان نوسینی:فۆئاد محه‌ممه‌دی… پێشه‌كی‌: هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌ك كۆنه‌ستێكی‌ هه‌یه‌ كه‌ له‌به‌سه‌رهاته‌ مێژووییه‌ هاوبه‌شه‌كان پێك دێت، بۆ نموونه‌ جووله‌كه‌كان شارنشینی‌‌و بازرگانی‌‌و ئه‌نگلوساكسۆنه‌كان زیره‌كی‌‌و له‌سه‌رخۆبوون ‌و كۆنه‌ستی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ كوردیش، رێبه‌ری‌‌و ئیراده‌ی‌ خه‌باتكارانه‌یه‌. ئه‌مه‌ش راستییه‌كی‌ حاشا هه‌ڵنه‌گره‌ كه‌ له‌سه‌رده‌می‌ كۆنه‌وه‌ تاكو ئێستا سه‌لمێندراوه‌. به‌ڵگه‌ی‌ ئه‌م یاسایه‌ش مانه‌وه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد وه‌كوو میراتداری‌ نه‌ته‌وه‌ …