مێژووی نوێ و هاوچه‌رخی كورد

خۆپیشاندانەكانی ئێران لەروانگەی موفتی زادەوە ” رۆحت شاد محمد رەزا شا” ڕەزوان زەڵمی . كاك ئیبراهیم مەردۆخی وەك یەكێك لە هاوەڵە نزیكەكانی كاك ئەحمەدی موفتی زادە، ساڵی 2011 لەمەریوان لەماڵی بەرێزیان، بۆی باسكردم: كۆتایی حەفتاكان واتە دوای شۆرشی گەلانی ئێران ساڵی 1979، كاك ئەحمەد زۆر هەوڵی دەدا بەدیالۆگ لەگەڵ خومەینی …

خەندان..تروسكەیەك بۆ دەوڵەتی كوردی شەریف پاشا کوڕی سەعید پاشای کوڕی حوسێن پاشای ئەحمەد ئاغای خەندانە. باوکی شەریف پاشا کەسایەتییەکی ناودار بووە، چەندین پۆست و پایەی لە ناو دەوڵەتی عوسمانی هەبووە و دواهەمینیان سەرۆکی شوورای دەوڵەت بووە.شەریف پاشا، ساڵی 1865 لە دایک بووە، لە سلێمانی چۆتە خوێندنگەی خواجەکان، لەگەڵ شێخ مەحموودی …

هەڵوێستـی روسیا لە ڕاپەڕینی شێخ عوبەیدوڵڵای نەهریدا  ڕه‌سوڵ بۆسكێنی ڕووداوەكانی دوای ڕیفراندۆمی هەرێمی كوردستان خەمساردی و بێدەنگی دۆستانی كوردی پیشاندا، لەبەرامبەر گوشارەكان بۆ سەر باشووری كوردستان، بۆیە هەندێ‌ كەس هاتنەسەر ئەو بڕوایەی كورد واز لە دۆستایەتی و پشتیوانی ئەمریكا و ڕۆژئاوا بێنێ‌ و ڕوو لە ڕووسیا بكات، لەوانەیە ئەو هەڵەیەی …

مه‌لا عه‌بدولكه‌ریمی‌ موده‌ریس، گه‌وهه‌رێك له‌ زمانزانی‌ و سه‌لیقه‌ ئاماده‌كردنی‌ : زاهیر سدیق به‌شی‌ دووەم مامۆستا مه‌لا عه‌بدولكه‌ریمی‌ موده‌ریس، زانایه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌ كورده‌ و ئه‌وه‌ی‌ ئه‌ده‌بیاتی‌ كلاسیكی‌ خوێندبێته‌وه‌، ئه‌وه‌ی‌ پیتێكی‌ له‌ئه‌ده‌بیات و له‌ زانستی‌ ئایینی‌ خوێندبێته‌وه‌ مه‌لا عه‌بدولكه‌ریمی‌ موده‌ریس ده‌ناسێ‌. ئه‌م زانا بلیمه‌ته‌ی‌ گه‌لی‌ كورد له‌ماوه‌ی‌ ژیانیدا هه‌ر له‌منداڵییه‌وه‌ تا دوا رۆژه‌كانی‌ …

مه‌لا عه‌بدولكه‌ریمی‌ موده‌ریس، گه‌وهه‌رێك له‌ زمانزانی‌ و سه‌لیقه‌ ئاماده‌كردنی‌: زاهیر سدیق مامۆستا مه‌لا عه‌بدولكه‌ریمی‌ موده‌ریس، زانایه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌ كورده‌ و ئه‌وه‌ی‌ ئه‌ده‌بیاتی‌ كلاسیكی‌ خوێندبێته‌وه‌، ئه‌وه‌ی‌ پیتێكی‌ له‌ئه‌ده‌بیات و له‌ زانستی‌ ئایینی‌ خوێندبێته‌وه‌ مه‌لا عه‌بدولكه‌ریمی‌ موده‌ریس ده‌ناسێ‌. ئه‌م زانا بلیمه‌ته‌ی‌ گه‌لی‌ كورد له‌ماوه‌ی‌ ژیانیدا هه‌ر له‌منداڵییه‌وه‌ تا دوا رۆژه‌كانی‌ ژیانی‌ جگه‌ له‌زانست …

هه‌ڵوێستی وڵاتانی عه‌ره‌بی ‌و كۆمكاری عه‌ره‌بی به‌رامبه‌ر كیمیایبارانی هه‌ڵه‌بجه‌ عادل سدیق له‌كاتی دانوستانه‌كانی یه‌كێتی نیشتمانیی كوردستان‌ و حكومه‌تی عێراقدا، جگه‌له‌سوریا‌ و لیبیا، زۆربه‌ی وڵاتانی عه‌ره‌بی هانده‌ری عێراق بوون بۆ دانوستان له‌گه‌ڵ كورددا به ‌مه‌به‌ستی ڕێگریكردن له‌بڵاوبوونه‌وه‌ی فه‌نده‌مێنتاڵیزمی ئێرانی له‌ده‌ره‌وه‌(1). به‌ڵام هه‌ر دوابه‌دوای ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی شه‌ڕ ‌و ئه‌و كوشتوبڕ ‌و سیاسه‌ته‌تونده‌ی كه‌ڕژێم …

بەکر شوانی   سیابەند لە شاری سیلڤان لە دایک بووە. باوکی خۆی نەبینیوە، چونکە پێش لە دایکبوونی ئەم، ئەو مردووە. لە سۆزی دایکیش بێبەش بووە، چونکە ئەم تەمەنی دوو ساڵ بووە کاتێك دایکی مردووە. دوای ئەوە، ئەرکی پەروەردەکردنی دەکەوێتە ئەستۆی محەمەدی مامی کە موختاری گوند بووە. سیابەند دوای ئەوەی هەندێک …

زارۆ ئاغای کورد… بەتەمەنترین پیاوی جیهان بەکر شوانی  زارۆ ئاغا، ١٧٧٧-١٩٣٤ ڕۆژی ٢٩ حوزەیرانی ساڵی ١٩٣٤ کاتێك زارۆ ئاغا مرد، گوڵ خانمی کچی کە ئەو کاتە تەمەنی ٦٥ ساڵ بوو، بەمجۆرە شینی بۆ باوکی دەکرد: “وای دایێ… وای دایێ… تێرت لە دنیا نەخوارد زارۆی خۆم!” ئەوە شیوەن بوو بۆ پیاوێك …

لە ناوەڕاستی سەدەی نۆزدەیەمدا عەبدوڵای کوردستانی چی بە مۆریتس هارتمانی نەمسایی گوت؟ بەکر شوانی  مۆریتس هارتمان نووسەر و شاعیر و ڕۆژنامەنووس و سیاسەتمەداری نەمسایی، مۆریتس هارتمان (١٨٢١-١٨٧٢)، یەکێك لە ناوە درەوشاوەکانی ئەدەبیاتی نەمسا و وڵاتانی ئەڵمانیزمانە لە سەدەی نۆزدەیەمدا. لە شاری بوێمن (لەم سەردەمەدا دەکەوێتە وڵاتی چیکەوە) لە خێزانێکی ڕۆشنبیردا …

بەکر شوانی  چەرچڵ و ئینوینو کتێبی “بیرەوەرییەکانم”ی نووسەر و ڕۆژنامەنووسی تیرۆرکراوی کورد موسا عەنتەر (١٩٢٠-١٩٩٢) لێوانلێوە لە ڕووداوی مێژوویی و سەربووردەی ژمارەیەکی زۆر لە کەسایەتییە کوردەکانی سەدەی بیستەم و هەندێك کەسایەتیی تورك و بیانی کە پەیوەندیان بە کورد و دۆزەکەیەوە هەبووە. یەکێك لەو ڕووداوانە بەسەرهاتی کۆبوونەوەی نێوان سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا …