بهشێک له بیرهوهرییهکانی سهرلهشکر فهزلوڵای هومایوونی وهرگێڕان له زمانی فارسییهوه: حهسهن قازی بیرهوهرییهکانی سهرلهشکر فهزلوڵای هومایوونی زانکۆی هاروارد ناوهندی لێکۆڵینهوهی ڕۆژههڵاتی ناوهڕاست [پڕۆژهی مێژووی زارهکی ئێران] بهڕێوهبهر: حهبیب لاجهوهردی سهرلهشکر هومایوونی له ساڵی 1282 [ی ههتاوی] له تاران هاتووهته دنیا، دوای تهواو کردنی ساڵانی منداڵی چووه دهبستانی هیدایهت و …
Read More »بیرهوهرییهکانی میرزا عهبدوڵای موجتههیدی
بیرهوهرییهکانی میرزا عهبدوڵای موجتههیدی سهبارهت به کوردستان له ساڵی 1946 دا ئامادهکردن و وهرگێڕانی : حهسهنی قازی بهرایی:ئهو بیرهوهرییانه له کتێبی “بحران آذربایجان (سالهای 1324- 1325 ) خاطرات مرحوم آیت الله میرزا عبدالله مجتهدی ” که به کۆششی ڕهسوولی جهعفهریان له هاوینی ساڵی 1381ی ههتاوی له لایهن ” موسسه مطالعات …
Read More »کوشتاری خهڵکی سابڵاغ و دهوروبهری به دهست هێزی ڕووسییهی قهیسهری له سهرهتای ساڵی 1916ی زایینی
نووسینی : حهسهنی قازی کوشتاری خهڵکی سابڵاغ و دهوروبهری بهدهست هێزی ڕووسییهی قهیسهری له سهرهتای ساڵی 1916ی زایینی وهک پێشتر ئاماژهی پێکرا،دوکتور جان چالێنکۆ له کتێبه بهنرخهکهی دا: ” وێنهکانی گهمهی دوایی؛ ئێران به چاوی دووربینێکی ڕووسییهوه 1901 – 1914 ، به زانایی یان نهزانی – لهبهر ئهوهی مێژوو نووس …
Read More »سوڵتانه عوسمانییهكان و كورد (1514 ــ 1930)
فهرهاد پیرباڵ ئهلفرید ژاكوب له ساڵی 1853دا نووسیویه: (ئێزیدییهكان، كه خهڵكێكی جهنگاوهر و كۆچهرن، ههمیشه توانای ئهوهیان ههیه دوژمنهكانی خۆیان تهفروتونا بكهن) تنۆكێكی كرۆنۆلۆژیایی له زهریای تاوانهكانی سوڵتانه عوسمانییهكان بهرامبهر به كورد: ـ له 1514 له جهنگی چالدیران، لهنیوان شا ئیسماعیل سهفهویی ئیران و سوڵتان سهلیمی عوسمانیدا. سوڵتان سهلیمی عوسمانی …
Read More »گهنجه كوردهكان
فهرهاد پیرباڵ ئهم وتاره ههوڵدانێكه بۆ دهستنیشانكردنی ڕیشه ئهپستمۆلۆژی و پهلوپۆ مهعریفییهكانی ئهو نهوه گهنجه ڕاچهنیوه كوردهی كه هاوههنگاوی اگهنجه توركهكانب، له كۆتایی سهدهی نۆزده و له سهرهتای بیستهمدا لهژێر كاریگهریی كولتووری ئهورپیدا لهدایك بوو و فهرههنگی كوردی تازه كردهوه. عوسمانییەكان سهبارهت بهوهی پایتهختی ئیمپراتۆریهتهكهیان له ئهوروپا نزیك بوو، پهیوهندییهكی …
Read More »شەوى یەڵدا و مێژووى سەرهەڵدانی
شەوى یەڵدا و مێژووى سەرهەڵدانی شەوی یەڵدا یان شەوی چلە یەکێکە لە جەژن و بۆنە مێژوویی و کۆنەکانی ناوچەی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست، دوایین شەوی پاییز یان مانگی سەرماوەز، لە نیوەی باکوری گۆی زەوی بە درێژترین شەوی ساڵ دادەنرێت. یادی شەوی چلە یاخود یەڵدا هەروەک زۆربەی زۆری یادەکانی دیکەی میللەتانی ئێران …
Read More »خوێندنهوهیهكی كارتۆگرافییانهی كۆڵۆنیالیزم له كوردستاندا
فهرهاد پیرباڵ كورده دهزانی له كوێ جێگره خزمانی تۆ گوێ گره بۆتی بڵێم خێلانی تۆ كێوی تۆرۆس و عومقی حهوزهی ئهسكهندهروون غهریبه تا بهحری رهش سنووری مهیدانی تۆ بهحری رهش و ئهردههان ناوی ئاراسه بزان حهددی شیماله ئهمه بۆ كۆچ و جهولانی تۆ ئهلوهن و گۆلی ورمێ تا سهری ئاوی …
Read More »کورتەیەك لەسەر مێژووی ئاڵا
کورتەیەك لەسەر مێژووی ئاڵا وەک دەزانن مرۆڤ بۆنەوەرێکی کۆمەڵایەتییەوە، هەر لە مێژە تا ئێستا بە کۆمەڵ ژیانیان بردۆتە سەرو هەمیشە پێکەوە ژیاون. هەر گرۆپێک لە مرۆڤ هەمیشە قەلەمڕەوی تایبەت بە خۆیانیان دیارکردوەوە، جاروباریش بۆ پەرەپێدان بە جوغرافیا و ژینگەی خۆیان و بەدەست هێنانی پێداویستیەکانی ژیان هێرشیان کردۆتە سەریەکترو جەنگو شەڕەکانیش …
Read More »مێژووی ئاڵا و ئاڵای کوردستان
مێژووی ئاڵا و ئاڵای کوردستان مێژووی هەڵكردنی ئاڵا بۆ یەكەمجار و لەسەر دەستی كام گەل، بۆچوونی جیاوازی لەسەر هەیە، بەڵام زۆرێك لە سەرچاوەكان ئەو مێژووە بۆ سەردەمی میسرییە كۆنەكان دەگێڕنەوە، بەوەی ئەوان یەكەم نەتەوە بوون كە ئاڵایان هەڵكردووە. ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان بەم شێوەیە پێناسەی بۆ ئاڵا كردووە، ” ئاڵا واتە …
Read More »فیكسیلۆژیاو بایهخی ئاڵا لهمێژووی ئیسلامیدا
فیكسیلۆژیاو بایهخی ئاڵا لهمێژووی ئیسلامیدا كاميل محمود ئاڵا دروشم و سومبولی سهربهخۆیی و سهروهری دهوڵهت و ههرێم و ههر قهوارهیهكی مرۆییهو لهئێستادا لهسهر ئاستێكی بهرفراوان دهوڵهتهكان بهسهر دام و دهزگا فهرمییه باڵاكان و دامهزراوه حكومییهكانهوه ههڵیدهكهن و لهكاتی بۆنهو كهرنهڤاڵهكاندا بهرز دهكرێتهوه، ئهم ئاڵایه بهیاسایهكی تایبهت بهخۆی بڕیار لهسهر رهنگ …
Read More »