Home / بەشی مێژووی كورد (page 108)

بەشی مێژووی كورد

تایبه‌ته‌ به‌ مێژووی كورد

ماد و وڵاتی ماده‌کان (مادستان)

بزاڤ- مەردوخ- و/عەبدولکەریم پێنجوێنی ئه‌مانه‌وێ ئه‌وه‌ ڕوون بكه‌ینه‌وه‌ جیاوازی نێوان دوو وشه‌ی كورد و ماد چییه‌؟ ئایا وشه‌ی كورد و ماد به‌یه‌ك مانا دێت؟ ئایا هه‌ر یه‌كه‌یان مانایه‌كی سه‌ربه‌خۆی هه‌یه‌؟ زۆر كه‌س ڕِایان وایه‌ كورد یانی ماد. ماد یانی كورد، یاخود هه‌ردوو ناوه‌كه‌ یه‌كێكیان به‌مانای گشتی و ئه‌وی تریان به‌مانای …

Read More »

 كوردناسی‌ له‌دیدی‌ مینۆرسكی‌

نیسان حسن ژیانی‌ مینۆرسكی‌:ناوی‌ ڤلادیمیرڤیودوروڤیچ مینۆرسكی‌ له‌5/2/1877ز له‌شارۆچكه‌ی‌ كورجیڤای‌ سه‌ر ڕووباری‌ ڤولگاله‌باكوری‌ ڕۆژئاوای‌ مۆسكۆله‌دایك بووه‌. مینۆرسكی‌ له‌مۆسكۆ خوێندنی‌ ته‌واوكردووه‌وپێ‌ گه‌یشتووه‌،وه‌پاشان چوه‌ته‌كۆلێجی‌ یاساله‌زانكۆی‌ مۆسكۆله‌ساڵی‌1900زداخوێندنی‌ ته‌واوكردوه‌،دواترچووه‌ته‌ئامۆژگای‌ خوێندنی‌ زمانه‌ڕۆژهه‌لاَتیه‌كانی‌ لازاریف له‌هه‌مان ساڵ له‌مۆسكۆكه‌ماوه‌ی‌ (3)ساڵ له‌ئامۆژگای‌ لازاریف ماوه‌ته‌وه‌هه‌رله‌وێشه‌وه‌چاوی‌ به‌ڕێگای‌ توێژینه‌وه‌ولێكۆڵینه‌وه‌ی‌ زمانه‌ ڕۆژهه‌لاَتیه‌كان كرایه‌وه‌، له‌م ئامۆژگایه‌دازمانی‌(فارسی‌،توركی‌،عه‌ره‌بی‌)تێداخوێنراوه‌.دواترچووه‌ته‌وه‌زاره‌تی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ڕوسیابۆماوه‌ی‌ دووساڵ ،پاشان بووه‌ته‌ڕاوێژكارله‌سه‌فاره‌تی‌ كۆنسوڵخانه‌ی‌ ڕوسیاله‌ ئه‌سته‌مبول،وه‌له‌ساڵی‌1913زكراوه‌به‌نوێنه‌ری‌ ڕوسیاله‌لیژنه‌ی‌ …

Read More »

هه‌ولێر له‌ گه‌شته‌كه‌ی‌ هۆراشیۆ ساوسگێت

و.هۆگر خه‌مانی‌ هۆراشیۆ ساوسگێت 1812-1894 هۆراشیوَ له‌ 5 – 7- 1812ز له‌ شاری‌  پۆرتلاند له‌ ئه‌مریكا له‌ دایك بووه‌, وه‌ له‌ سالی‌ 1832 كۆلیجی‌ Bowdoin  ی‌  له‌ شاری‌ برونزویك  ته‌واوكردوه‌,پاشان خوێندی‌ له‌ كۆلیژی‌ ئاینی‌ له‌ شاری‌ ئه‌ندوڤر , وه‌ له‌ مانگی‌ ئۆكتۆبه‌ری‌ 1834 به‌ ره‌سمی‌ كرا به‌ ئه‌ندامی‌  كه‌نیسه‌ی‌ قدیس …

Read More »

زریاب، گەورەترین مۆسیقاژەنی کورد لە جیهان و لە سەدەی نۆدا کێ بوو؟

  نووسینی: سۆران حەمەڕەش ناوی تەواوی بریتیە لە ئەبول حەسەن عەلی کوڕی نافیع و نازناوی (زریاب) ی هەبووە. بۆچوونی جیاواز سەبارەت مانای ناوەکەی هەیە؛ هەوڵ دراوە کە بە مانای (باڵندەی ڕەش) ی عەرەبی لێک بدرێتەوە، بەڵام پێ دەچێت کە (زۆراب) ی کوردی یان (زەڕیاو/زڕیاو) (ئاوی زێڕ) بووبێت و ئەو سەردەمە …

Read More »

تۆڕێکی ماسیگرتنی تەمەن 8500 ساڵ، کە بە کۆنترین لە ڕۆژهەڵاتی نزیکدا دادەنرێت، لە کوردستان/بێستان سوردا دۆزراوەتەوە

سۆران حمه‌ ره‌ش پێم وایە بە دەگمەن شوێن هەبێت لە جیهاندا کە هێندەی کوردستان گرنگ بێت بۆ ئاشنابوون بە سەرەتای دەستپێکردنی شارستانیەتی مرۆڤایەتی. ئەو ناوچەیەی کە ئەمڕۆ پێی دەڵێن کوردستان، بەشی سەرەکی ئەو ناوچەیەیە کە زاناکان بە نیوە مانگی بەپیت (Fertile Crescent) ناوی دەبەن. بۆیە ئەمڕۆ بۆ تێگەیشتن لە سەرەتای …

Read More »

خانزادی میری سۆران

خانزادی میری سۆران گۆڤاری خال له‌ مێژووی نه‌ته‌وه‌ی كورددا چه‌ندان ئافره‌تی شاژن و قاره‌مان و نووسه‌ر و هۆزانڤان ده‌ركه‌وتوون و رۆڵێكی به‌رچاویان له‌ بزووتنه‌وه‌ی رزگاریخوازیدا گێڕاوه‌، بۆ نموونه‌ شاژنه‌ نێفرتیتی هاوسه‌ری ئه‌خناتوون (ئاموون حوتپی چواره‌م 1353-1336پ.ز) فیرعه‌ونی میسری كۆن، میر خانزاد خان میری میرنشینی سۆران، حه‌پسه‌خانی نه‌قیب، عادیله‌ خانم، شازاده‌ …

Read More »

په‌یوه‌ندی كورد ‌و ئیسلام ڕامان له‌ موسڵمانبوونی كورد

په‌یوه‌ندی كورد ‌و ئیسلام ڕامان له‌ موسڵمانبوونی كورد كامه‌ران محه‌مه‌د ئایینی ئیسلام نه‌یتوانی كۆمه‌ڵگای ئه‌و كاته‌ی كوردی له‌و بارودۆخه‌ی كه‌ تێیدابوو تێبپه‌ڕێنێت‌و كۆمه‌ڵگایه‌كی نوێ‌ بونیاد بنێت، وه‌ك ئه‌و كۆمه‌ڵگایه‌ی له‌ سه‌ره‌تای ئیسلامدا له‌ نیمچه‌ دوورگه‌ی عه‌ره‌ب بونیادی نا. كورد نه‌یتوانی په‌ی به‌ ڕۆڵی ئیسلام له‌ دروستكردنی قه‌واره‌كاندا ببات‌و له‌ پرۆسه‌ی …

Read More »

ئیسماعیلی كورد و جه‌نگی كورد و توركه‌ ئۆزبه‌گی له‌ خۆراسان

ئیسماعیلی كورد و جه‌نگی كورد و توركه‌ ئۆزبه‌گی له‌ خۆراسان حسن محمود له‌ مێژوودا هه‌واڵی زۆری هێرشه‌ دڕندانه‌كانی گه‌لانی مه‌غۆل و چینی و ئۆزبه‌گی و خێڵه‌ توركه‌كانی ئاسیای ناوه‌ڕاستمان بیستوه‌، كه‌ به‌سواره‌كانیانه‌وه‌ په‌لاماری گه‌لانی ڕۆژئاوایان داوه‌، شارستانی و ده‌وڵه‌تی وه‌ك عه‌باسیه‌كانیش نه‌یتوانیوه‌ خۆیان له‌به‌ریاندا بگرێت. ئه‌و په‌لامارانانه‌ به‌ مه‌به‌ستی تاڵانی …

Read More »

لە گوندێکی قەزای کۆیە ئاسەوارێکی سێ هەزار ساڵ پێش ئێستا دۆزرایەوە

لە گوندێکی قەزای کۆیە ئاسەوارێکی سێ هەزار ساڵ پێش ئێستا دۆزرایەوە خالید محەمەد – کۆیە جوتیارێک لە گوندێکی سەر بە قەزای کۆیە ئاسەوارێکی دۆزیوەتەوە کە مێژوەکەی بۆ سێ هەزار ساڵ پێش ئێستا دەگەرێتەوە. سەرکەوت سۆفی بەڕێوەبەری فەرمانگەی شوێنەواری کۆیە بە پەیامنێری ئێن ئاڕ تی ڕاگەیاند ئاسەوارەکە سەرەگۆزیەکەو مێژوویەکی کۆنی هەیە …

Read More »

پشکی کورد لە شارستانیەتی بابلی و سۆمەریدا.

  پشکی کورد لە شارستانیەتی بابلی و سۆمەریدا.   نوسینی:کازیوە سالح   دەمەوێت لێرەدا چەند پشکێکی مێژووی بە کورتی بیر خوێنەری کورد بهێنمەوە نەک وەکو لێکۆڵینەوەی  مێژووی دەربارەی ئەو هەندە گرنگ و بەهادارانە، بەڵکو چەند سەرەپێنووسێک دەربارەی گرنگترین و ناودارترینیان نەک سەرجەمی مێژووی شارستانیەتی کورد. هەر وەها لێرەدا تەنها باس …

Read More »